آشنایی با نرم افزار گلوبال مپر ( Global Mapper ) و قابلیت های آن

نرم افزار گلوبال مپر(Global Mapper) یکی از شناخته شده ترین و کاربردی ترین نرم افزارها در حوزه نقشه برداری و در زمینه کار با انواع داده های مکانی می‌باشد. اولین بار این نرم افزار در سال 1995 توسط سازمان زمین شناسی آمریکا (USGS) با نام تجاری dlgv32 برای نمایش داده های برداری DLG (Digital Line Graph) طراحی و تولید شد. در طی سال های 1995 تا 1998 با توسعه نرم افزار قابلیت‌های نمایش نقشه های توپوگرافی ، مدل رقومی ارتفاعی و … نیز به آن افزوده شد.

درسال 1998 برای اولین بار نسخه متن باز (open source) نرم افزار در اختیار عموم قرار گرفت ؛ سپس در سال 2002 نرم افزار به نام تجاری Global Mapper تغییر یافت و تا به امروز  توسط شرکت Blue Marble Geographics پشتیبانی و به‌روزرسانی می‌شود. از سال 2013 یک ماژول جدید برای پردازش داده های لیدار به نرم افزار اضافه شد و در طی نه سال گذشته به مرور ابزار های پیشرفته‌تری به آن افزوره شد. به طوری‌که در نسخه 23 برای اولین بار نسخه pro نرم افزار به بازار ارائه شد.

بیشتر افراد فکر می‌کنند نسخه pro گلوبال مپر جایگزین نسخه عادی نرم افزار است. این درحالی است که نسخه پرو قابلیت‌هایی مثل طبقه‌بندی اتوماتیک داده های لیدار، حذف نویز ابر نقاط، ساخت ابر نقطه از تصاویر فتوگرامتری  و… را دارد که در نسخه عادی نیست. آخرین نسخه ارائه شده از نرم افزار Global Mapper نسخه 24.1 است که به سادگی قابل نصب و استفاده می‌باشد.

درباره نرم افزار گلوبال مپر

اگر شما ژئومورفولوژیست هستید یا در رشته‌های نقشه برداری، جفرافیا، زمین شناسی، اقلیم شناسی کشاورزی، منابع طبیعی و … فعالیت می‌کنید، بدون شک باید Global Mapper را روی سیستم خود نصب داشته باشید. این نرم افزار مجموعه‌ای کامل از ابزار‌های مورد نیاز برای کار با انواع داده ها را در اختیار شما قرار می‌دهد.
یکی از ویژگی‌هایی که گلوبال مپر را از سایر نرم افزارها متمایز می‌کند، توانایی کار با انواع گسترده‌ای از فرمت ها و تبدیل آن ها به یکدیگر می‌باشد. به کمک این نرم افزار شما می‌توانید انواع مختلف داده‌ها را به یکدیگر تبدیل کنید، GeoPDF بسازید، از فایل اکسل نقشه تولید کنید، از فایل OSM خروجی Shapefile بگیرید. همچنین این نرم افزار قابلیت اتصال به اینترنت و دسترسی به داده های آنلاین را برای شما فراهم می‌کند.
علاوه بر موارد فوق، سادگی در نصب و رابط کاربری آسان نرم افزار Global Mapper به شما این امکان را می‌دهد که در کمترین زمان به ابزار ها و ماژول‌های موجود در آن مسلط شوید و به صورت کاملاً حرفه‌ای از آن استفاده کنید.

بخش های مختلف Global Mapper

به طور کلی نرم افزار Global Mapper از سه بخش اصلی محیط کاری ، نوار ابزار (Toolbars) و control center تشکیل شده است. در بخش محیط کاری پنج کلید میان‌بر برای وارد کردن داده از سیستم یا استفاده از داده های آنلاین وجود دارد ، همچنین می توانید رنگ صفحه نمایش را به رنگ دلخواه خود تغییر دهید ، قسمت نوار ابزار نیز بسیار انعطاف پذیر است و شما می توانید ابزار های مورد نیاز خود را با سلیقه خودتان بچینید و سایر ابزار هارا مخفی کنید. بخش control center همانند بخش Table Of Contents در نرم افزار ArcGIS برای مدیریت لایه های وارد شده ، نمایش یا عدم نمایش آن ها و … کار برد دارد.

آشنایی با ابزار ها و ماژول های مهم

• ابزار های رقومی سازی (Digitizer)

به دلیل استفاده گسترده سازمان ها و ارگان های مختلف از سیستم های رایانه ای و داده های GIS ، رقومی سازی نقشه ها از اهمیت بالایی برخوردار است در نرم افزار Global Mapper ابزار های رقومی سازی شامل ابزار های ایجاد لایه نقطه ای، خطی و پلیگونی همراه با تهیه جدول اطلاعاتی برای آن ها ، جست و جو بر اساس اطلاعات توصیفی ، ایجاد محدوده (Buffer) و همچنین ابزار های ویرایشی می باشد. کار برد این ابزار ها در رقومی سازی نقشه های رستری ، امکان خروجی گرفتن به صورت Shapefile از لایه های ایجاد شده و استفاده از آن ها در سایر نرم افزار ها ، امکان تغییر سیستم تصویر و سیستم مختصات لایه های اطلاعاتی ، برش لایه های رستری / برداری بر اساس لایه های برداری دیگر و … می باشد.

• ابزار های نمایشی در Global Mapper

Global Mapper علاوه بر اینکه داده های دو بعدی و سه بعدی را در بخش محیط کاری نمایش می دهد برای نمایش ، ابزار مجزایی دارد که شامل نمایش سه بعدی ، امکان اغراق ارتفاعی ، تعیین جهت تابش نور خورشید ، نمایش بر اساس شاخص های مختلف مثل NDVI ،NDWI، شیب و همچنین امکان تعریف شاخص مورد نظر برای نمایش ، امکان حرکت در مدل سه بعدی همانند ابزار fly در نرم افزار Arc Scene ، امکان رسم پروفیل طولی ویرایش و ذخیره آن ، ترسیم منحنی های میزان ، محاسبه حجم خاک برداری و خاک ریزی ، ایجاد میدان دید ، همپوشانی لایه ها، زمین مرجع کردن و موزائیک کردن نقشه ها ، تهیه ارتو موزائیک و …. می باشد.

• ابزار های تولید نقشه (Layout)

منوی Layout شامل ابزار های ایجاد شبکه مختصات بر روی نقشه ، تهیه لژاندر ، ابزار های نوشتن متن و تعیین عنوان نقشه و اطلاعات مد نظر ، تعیین جهت جغرافیایی ، انواع حالت های خروجی نقشه (PDF ، GeoPDF و…) و … است
اگرچه ابزار های تولید نقشه در نرم افزار Global Mapper به صورت کامل وجود دارد ولی با قدرت نرم افزار ArcGIS در تولید نقشه قابل مقایسه نیست به عبارت دیگر برای انجام کارهای کارتوگرافی نرم افزار Global Mapper در اولویت نمی باشد.

• ماژول GPS در گلوبال مپر

یکی از ویژگی های کاربردی نرم افزار Global Mapper امکان اتصال به دستگاه های GPS و دریافت داده از آن های می باشد این ماژول در فتوگرامتری هوایی و پهپاد برای تهیه نقاط کنترل زمینی و پردازش آنی تصاویر می تواند بسیار حائز اهمیت باشد ، همچنین در بحث ناوبری برای مثال با وصل کردن اطلاعات GPS وسیله نقلیه به نرم افزار و از طرفی بارگذاری نقشه آنلاین به راحتی می توان جهت حرکت سرعت و … را تعیین نمود.

• ابزار GeoCalc در گلوبال مپر

از دیگر قابلیت های ویژه نرم افزارGlobal Mapper پشتیبانی از انواع گستره ای از سیستم مختصات ها ، سسیستم تصویر ها ، دیتوم ها و همچنین توانایی تبدیل به یکدیگر می باشد با فعال کردن کتابخانه GeoCalc که یک ماشین حساب جغرافیایی می باشد حتی می توانید ژئوئید و بیضوی محلی خود را تعریف کنید! به عنوان مثال، اگر فقط با داده‌های کانادا کار می‌کنید، می‌توانید تمام سیستم‌های غیرکانادایی را در ماشین حساب جغرافیایی خاموش کنید تا فقط با سیستم مورد نظر شما محاسبات را انجام داده و نمایش دهد.

• ابزار های پردازش ابر نقاط(داده های لیدار)

تکنولوژی لیدار در دهه های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و در زمینه مختلف نیز کاربرد دارد از این رو پردازش داده های لیدار از اهمیت بالایی برخوردار است . آخرین ابزار مورد بررسی ابزار های پردازش ابرنقاط می باشد که شامل ابزار های حذف نویز ، اعمال فیلتر ، کلاسه بندی کردن دیتا ها ، استخراج ویژگی از آن ها ، کاهش تراکم ابر نقاط ، مقایسه دو ابر نقطه با یکدیگر به منظور تشخیص تغییرات (ChangeDetection)، تولید مش ، تولید مدل رقومی ارتفاعی و مدل رقومی زمین ، تبدیل تصویر به ابر نقطه ، مقایسه RMSE ابر نقاط با نقاط کنترل زمینی و … است.

• جمع بندی

در پایان این مقاله به جرأت می‌توان گفت اگر کسی هستید که با علوم زمین و داده های GIS سرو کار دارید یادگیری نرم افزار Global Mapper را در اولویت برنامه خود قرار دهید تمام مطالبی که گفته شد تنها خلاصه ای از کاربرد ها و ویژگی های گسترده نرم افزار Global Mapper بود، با این حال این نرم افزار همچنان در حال رشد و گسترش است. تمامی اطلاعات گفته شده برگفته از سایت Blue Marble Geographics و help نرم افزار است اگر علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر هستید می‌توانید به وبسایت https://www.bluemarblegeo.com مراجعه کنید.